Fysiotherapeut op de IC van het Spaarne Gasthuis
Publiceerdatum
Fysiotherapeuten Erik Bergkamp en Bas Cijs werken afwisselend op de IC en op de (verpleeg-) afdeling van het Spaarne Gasthuis met coronapatiënten. Wat kunnen ze op de IC betekenen voor deze patiënten? Hoe zijn de patiënten eraan toe als ze ontslagen worden?
Welk beeld zie je bij de meeste patiënten terug?
Bas: ‘Op de IC zien we dat mensen lang beademd en lang in een kunstmatige coma gehouden worden. Als ze uiteindelijk van de beademing mogen zie je dat ze vooral met enorm spierkrachtverlies wakker worden.’ Erik: ‘Dat mensen delirant zijn komt ook regelmatig voor. Ze weten niet goed waar ze zijn en wat ze moeten doen.’
En als de patiënt de IC af mag?
Erik: ‘Patiënten die van de IC af kunnen, gaan naar de corona-verpleegafdeling in ons ziekenhuis. Samen met de revalidatiearts bepalen we het na-traject. En dat is nog best een punt: Niet alle na-trajecten zijn even conform qua behandeling. Zo zijn er verpleeghuis-revalidatiecentra waar de fysiotherapeut niet of nauwelijks aan bed mag komen en alleen telefonisch of per video kan begeleiden. Sommige mensen hebben absoluut meer nodig. Er zijn ook mensen die niet naar een verpleeghuis willen en het liefst naar huis gaan. Dan gaan we anders revalideren. Mensen moeten dan bijvoorbeeld de trap op kunnen lopen. Maar omdat de mensen hier hun kamer niet af mogen en we dus niet op de trap kunnen oefenen, zoeken we naar andere manieren zodat ze zich thuis toch kunnen redden.’
Als de mensen naar huis gaan, wat hebben ze dan nodig?
Erik: ‘Als je twee keer negatief test, ben je in principe coronavrij. Maar niet iedereen wordt getest. Mensen gaan hier dan ook weg met het advies om twee weken thuisquarantaine te houden. We hebben een hele rits oefeningen gemaakt die we mee naar huis geven. Oefeningen voor inademingsspierkrachttraining, voor gewone spierkrachttraining en voor balanstraining. Daar komen ze de eerste twee weken wel mee door. Daarnaast kunnen mensen ons altijd een vraag stellen via een speciaal mailadres en telefoonnummer. En als wij denken dat het nodig is, schakelen we een fysiotherapeut buiten het ziekenhuis in.’
Bas: ‘Waar het op lijkt is dat deze patiënten vooral moeite hebben met het inschatten van hun eigen belasting en belastbaarheid en van de eigen grenzen. Ze gaan de grens snel over. Ik denk dat de vraag in de eerste lijn vooral ligt in belasting/belastbaarheid, kracht en conditie. Hoewel ik ook denk dat de vraag bij veel patiënten breder is, dus dat maatschappelijk werk iets kan doen in de verwerking, ergotherapie in het stuk belasting/belastbaarheid en logopedie bij slikproblematiek.’
Bas: ‘Het luisterend oor is op dit moment heel belangrijk. Mensen hebben een heftige tijd gehad – zeker bij een ic-opname – die ze alleen moesten doorstaan. En dan kom je ineens thuis.’ Erik: ‘Dat geldt ook voor mensen die niet op de IC lagen. Mensen krijgen hier geen bezoek. Je ligt hier drie of vier weken in isolatie met alleen wat online contact. Dat heeft absoluut impact.’
Bas: ‘Wat we bij heel veel patiënten zien – of ze nou op de IC lagen of niet – is dat ze balansproblemen hebben. Dat verwacht je in eerste instantie niet bij mensen met longproblematiek.’ Erik: ‘Wat ook opvalt is dat sommige mensen niet aangeven dat ze kortademig zijn terwijl ze wel laag satureren. Dat is iets waar je ook in een later stadium op moet letten. Dat kan verraderlijk zijn. Daarnaast merk je dat alle patiënten het er emotioneel moeilijk mee hebben. Ze moeten niet alleen fysiek maar ook geestelijk revalideren.’ Bas: ‘Ik werk nu bijna 6 jaar als fysiotherapeut en ik durf steeds meer op mijn klinische blik te vertrouwen. Alleen de afgelopen maanden vertrouw ik mijn blik niet altijd. Dit komt omdat je niet volledig kan varen op de symptomen die de patiënt aangeeft.’
Over impact gesproken. Hoe is het voor jullie om in deze tijd op de IC te werken?
Bas: ‘De eerste week had ik er moeite mee, alles was nieuw. De beademde patiënt zijn we wel gewend, maar de isolatie én het volume maakt het vreemd. We hebben nu echt alléén maar beademde patiënten door corona. Vooral dat heeft impact. En voor mij persoonlijk: ik ben net vader geworden en heb dus een jong kindje thuis. Ik vraag me wel eens af wat het voor mijn thuissituatie betekent als ik toch iets oploop? Normaal werk ik van 8 tot 5 en dan kan ik om 5 uur denken: ‘dit was best een vermoeiende dag.’ Nu heb ik dat rond de lunch al.’