Obesitas medicijnen: steun in de rug voor betere leefstijl

Het Spaarne Gasthuis sprak met internist Victor Gerdes en bariatrisch chirurg Maurits de Brauw over dit onderwerp.

“Obesitas medicijnen kunnen een rol spelen bij de behandeling van overgewicht, mits ze worden gebruikt in combinatie met aanpassing van de leefstijl”, stelt internist Victor Gerdes. Hij behandelt bij Baria Nederland in het Spaarne Gasthuis wekelijks tientallen patiënten met obesitas. Een deel hiervan moet na een maagverkleining jaren lang begeleid worden. Obesitas chirurg Maurits de Brauw: “We hebben geleerd dat een beter gevoel voor verzadiging na een maagverkleining een enorme steun is. Mensen hebben opeens weer voldoende aan kleine porties en zijn daar blij mee.”

Inmiddels zijn obesitas medicijnen ontwikkeld die invloed hebben op het hongergevoel en verzadiging na eten. Deze obesitas medicijnen werken het beste als het in combinatie met een leefstijlprogramma gebruikt wordt. Gerdes legt uit: “Obesitas is een chronisch probleem, als je de medicatie stopt stijgt het gewicht helaas weer. Er zijn in Nederland twee obesitas medicijnen beschikbaar waarvoor onder voorwaarden vergoeding mogelijk is. Dat zijn de obesitas medicijnen Mysimba en Saxenda. Mysimba is gebaseerd op het effect van bupropion dat we kennen als een middel om roken te stoppen of als antidepressivum. Naltrexon is nodig om de werking van bupropion te steunen. Saxenda is gebaseerd op de werking van het darmhormoon GLP1, wat dus ook effecten op verzadiging in het hoofd blijkt te hebben.” 

Saxenda en Mysimba zijn geen heel krachtige obesitas medicijnen bij ernstig overgewicht. Het gemiddelde gewichtsverlies na een jaar is ongeveer 6%, maar de spreiding is groot. De Brauw: “Mensen die mildere vormen van obesitas of overgewicht hebben, hebben meer baat bij obesitas medicijnen omdat ze echt uit de gevarenzone kunnen komen met leefstijlmaatregelen en de huidige medicatie. Mensen met ernstige obesitas hebben echter meer nodig voor de lange termijn. Er is een groeiend aantal mensen dat op eigen kosten obesitas medicijnen gebruikt, voorgeschreven door hun arts, omdat ze niet willen wachten. Of omdat ze Mysimba niet verdragen en te licht zijn voor vergoeding van Saxenda.” 

Maar, aldus Gerdes: “Een gezonde leefstijl is altijd de basis en gaat niet alleen over meer bewegen en gezonder eten. Een goed dagritme, voldoende slaap en kwaliteit van slaap, zeer matig alcoholgebruik en niet roken zijn van belang. Stress, emoties en de omgeving zijn factoren die een grote invloed kunnen hebben. Om een gezonde leefstijl vol te houden zijn planning en het omgaan met tegenslagen belangrijke elementen.” Beide specialisten verwachten dat leefstijl in de toekomst een steeds grotere plaats zal krijgen binnen de geneeskunde en op het spreekuur: “Er komen meer en betere geneesmiddelen beschikbaar, zoals Semaglutide en middelen die de werking van 2 hormonen combineren. Deze middelen zijn effectiever dan de huidige medicijnen, maar moeten vele jaren (‘levenslang’) gebruikt worden. Daarom moeten goedkopere middelen worden ontwikkeld, maar wij verwachten dat dat nog wel een tijd zal duren.”